Psychoterapia poznawczo– behawioralna – na czym polega?

O co chodzi w CBT?

Psychoterapia poznawczo-behawioralna (cognitive behavioral therapy – CBT) to jak sama nazwa wskazuje połączenie sfery mentalnej (poznawcza) - myślenia, emocji – i zachowania (behawioralna). Głównym z założeń jest zależność pomiędzy sposobem myślenia, emocjami, reakcjami fizjologicznymi i zachowaniem. Innymi słowy sposób reagowania na zdarzenia zewnętrzne jest sprzężony z naszymi emocjami, myślami i tym, jak reaguje nasze ciało.

Niestety zdarza się, że to, w jaki sposób interpretujemy otaczającą nas rzeczywistość, jest dla nas niedobre. Jednak nie popadajmy w melancholię, bowiem można sobie z tym poradzić. W myśl owego nurtu terapeutycznego, skoro nauczyliśmy się myśleć i reagować w pewien określony sposób, to zawsze możemy również oduczyć się niepożądanych schematów myślowych i zastąpić je tymi pozytywnymi, zdecydowanie bardziej pożądanymi.

Założenia CBT

Jedną z zasad terapii poznawczo-behawioralnej jest założenie, iż każdy niekorzystny schemat myślenia można zmienić, co będzie prowadziło do zmiany nastroju czy sposobu reagowania. W całym procesie terapii poznawczo-behawioralnej chodzi o to, by błędne, źle na nas wpływające sposoby myślenia, postępowania można było zmienić na te zdecydowanie bardziej adaptacyjne, optymalizujące dla sposobu funkcjonowania.

Terapia poznawczo–behawioralna pozwala spojrzeć na siebie i wszystko co nas otacza – w tym świat i innych ludzi w inny sposób, bardziej korzystny dla ogólnego funkcjonowania.

Psychoterapia poznawczo-behawioralna – ćwiczenia do wykonania w domu

W terapii poznawczo-behawioralnej pojawiają się ćwiczenia, zadania do wykonania samemu w domu. Są to pewnego rodzaju pace domowe. Są potrzebne, bo stanowią kontynuację terapii. Wykonywanie zadań jest bardzo ważne – pomaga w poradzeniu sobie z trudnościami.

Rola relacji terapeutycznej

Charakterystyczna dla terapii poznawczo-behawioralnej jest rola tzw. relacji terapeutycznej. Ważną rolę odgrywa także terapeuta. W czasie konsultacji, a później sesji terapeutycznych powstaje tzw. relacja terapeutyczna, często nazywana także sojuszem czy przymierzem terapeutycznym.

Bardzo ważne w tym rodzaju terapii jest wypracowanie swoistego rodzaju więzi pomiędzy terapeutą a pacjentem. To istotne, by pacjent poczuł się całkowicie akceptowany, co w efekcie pozwoli mu zaufać terapeucie i się otworzyć. Pacjent wraz z terapeutą stanowią zespół, który wspólnie zajmie się odszukiwaniem mało adaptacyjnych schematów myślenia i działania, a następnie wprowadzeniem zmian, tak by pacjent poradził sobie z trudnościami i poczuł się lepiej.

Terapia poznawczo-behawioralna w praktyce 

Z założenia jest to metoda terapii, która określana jest jako krótkoterminowa. Jednak w praktyce bywa różnie. Wszystko zależy od ilości, rodzaju trudności, z jakimi zmaga się pacjent. Na początku terapii następuje wyznaczanie celów terapeutycznych, nad którymi pacjent chce pracować. Układamy, w jakiej kolejności będziemy nad nimi pracować. Ważne jest, aby cele te były jak najbardziej szczegółowe.

Zazwyczaj wypracowanie poprawy w obrębie jednego celu trwa między kilkanaście a kilkadziesiąt sesji terapeutycznych. Z reguły sesje odbywają się raz w tygodniu. Najlepiej, jeśli spotkania są tego samego dnia tygodnia, o stałej porze. Każde spotkanie trwa 50 min. Oczywiście nie jest to sztywna, niepodważalna zasada, można wprowadzać tutaj modyfikacje. W swojej pracy terapeutycznej jestem daleka od robienia założeń, ile potrwa terapia.

Depresja, a terapia poznawczo-behawioralna

Ciekawostką jest, że terapia poznawczo-behawioralna powstała przede wszystkim w celu leczenia depresji. Faktycznie jest naukowo potwierdzone, iż działa na tym polu skutecznie.

Natomiast chcę wyraźnie podkreślić, że ten nurt terapeutyczny sprawdza się nie tylko przy zaburzeniach depresyjnych. Jest to metoda wszechstronna, nadająca się do pracy w różnego rodzaju trudnościach natury psychicznej, s skuteczność jest potwierdzona naukowo w bardzo wielu badaniach klinicznych.

Przykłady niektórych problemów w których zastosowanie ma CBT: 

- zaburzenia nastroju, np. dystymia czy CHAD - choroba afektywna dwubiegunowa, 

- zaburzenia lękowe (m.in. lęk uogólniony, lęk paniczny, fobia społeczna, zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne),

- zaburzenia odżywania, 

- zaburzenia osobowości, 

- problemy z zaniżoną samooceną, problemy w relacjach, rodzinach, 

- ADHD, 

- zaburzenia psychotyczne.

 Dowiedz się w czym pomagam

 Agnieszka Świerczyńska - ZnanyLekarz.pl